DOĞRU HİSSE SENEDİ SEÇMENİN PÜF NOKTALARI

      Merhaba değerli yatırımcı dostlar, bugünkü makalemde biraz eğitim biraz genel kültür bazında sizlere  12 yıllık trader tecrübeme dayanarak doğru hisse senedi seçmeniz konusunda bazı tüyolar vermek istiyorum. Hisse senedi seçim kısmı borsada yatırım yapmak isteyen birisi için en zorlu süreçlerden birisidir.Özellikle tecrübeli olmayan yatırımcılar neye göre alım yapacağını bilmediği zaman rast gele kulaktan dolma bilgilerle senet seçebiliyorlar bu durumun önüne geçebilmenin tek yolu finansal okur yazarlığı arttırmak.

         1. KİŞİLİK ÖZELLİĞİ

Yatırım yapacak kişinin kendisini iyi tanıması hayatın her alanında önemli olduğu gibi burada da çok önemli bir husus. Kişilik özelliği agresifmi , heyecanlımı ,acelecimi, kriz durumlarında soğuk kanlı davranabiliyormu ,yada sakin , sabırlı bir insan mı bu konuda kişi kendisinden emin olmalı kendisini iyi tanımalıdır. Çok agresif,heyecanlı sabırsız insanların yaptıkları yatırımlarda yanlış kararlar vererek büyük kayıplar yaşadıkları sıkça görülmektedir. Kimilerinde de kumarcı tutkusu vardır tek bir yöne yüksek tutarda bahsi girerler  yani ya batacak ya çıkacaklardır, malum bildiğiniz gibi genelde bu para batar.Borsa da seçeceğiniz hisse senedi bu anlamda kişilik yapınıza uygun bir karakterde bir kağıt olmalıdır.

         2. VADE

Planlanan yatırım suresinin belirlenmesi gerekir. 1 gün ile 3 ay arası kısa vadeli, 3 ay ile 9 ay arası orta vadeli , 1 yıl ve üzeri uzun vadeli yatırıma girer. Kimi senetler uzun vadeli yataya bağlarlar, uzun süre bekletebilirler ama sonunda başlayan hareketle muazzam getiriler elde edebilirsiniz, Bazı hisse senetleride gün içerisinde yüksek volatilite de yani büyük oynaklıklar vardır ve teknik verilere göre volatilite içerisinde surf yapabilirsiniz ama bu çok risklidir, çok heyecanlı ve zevklidir ama sonu genelde tatsız biter. Bist 30 kağıtları, finansal ve faaliyetleri açısından borsanın en kuvvetli firmalar oldukları için endekse paralel hareket ederler çünkü sahip oldukları işlem hacmiyle piyasa bu 30 firmayı takip eder.

       3- F/K VE PD/DD ORANLARI SEKTÖRÜNE GÖRE DÜŞÜK OLAN HİSSELER

F/K ve PD/DD oranları en sık kullanılan değerleme yöntemleridir.Bu oranları nasıl yorumlayacağınızı bilmiyorsanız yaptığınız yatırımların mevcut değer yapısınıda bilmiyorsunuz demektir.Bir sonraki makalemde eğitim amaçlı bu konu ile alakalı detaylı bilgiler vericem.Fk ve pddd yorumlarken, seçtiğiniz hisse senedinin bulunduğu sektörle ve bist teki tüm hisse senetlerinin ortalamasıyla kıyaslamanız lazım.Örneğin bankacılık settöründen vakıflar bankasını ele alalım.Bankanın Fk:4,2 pddd:0,7  Sektör ortalaması fk:6,7  pddd oranı:0,9 yani burdaki kıyaslamayı yaptığımızda Vakıflar bankası bulunduğu sektöre göre ucuz kalmış bir hisse senedi diyebiliriz.Genelde rakamlar ortalamaya gitme eğiliminde olacağı için hedefi sektör ortalamasını baz alabiliriz.

       4- HİSSE SENEDİ RİSKİ BETA SAYISI 

Beta sayısı sistematik risk ölçüsüdür. Yani endeks hareket ettiğinde hisse senedi bu harekete karşı ne kadar duyarlı bunu kolaylıkla anlayabiliriz. Beta sayısı =1 ise endeksle paralel hareket eder. Beta >1 ise yüksek risklidir endekse göre daha agresif hareket eder. Beta < 1 ise defansif hisse senedidir. Örneğin beta=0,50 olan hisse senedi endeks %1 düşerken bu hisse senedi  % 0,50 düşer. Piyasaların düzeltme yaptığı dönemlerde düşük betalı hisse senetleri sizi büyük zararlardan koruyabilir. Ralli dönemlerinden betası yüksek hisse senetleri seçmek daha mantıklıdır.


      5- DÜZENLİ ÖZSERMAYE BÜYÜMESİ

Sürdürülebilir düzenli bir özsermaye büyümesi çok önemlidir. Bunun yanında tüm borçlar /özsermaye  oranı ile  borçların özsermaye tarafından karşılanma kapasitesini görebiliriz.Oran ne kadar küçükse okadar iyidir.

       6- SATIŞLARIN İADESİ  

Ekonomi yüksek lisansı yaptığım döneminde universitedeki hocam, firmanın faaliyetlerinin kalitesini ölçebileceğiniz en önemli bilanço kalemlerinden birisi satışların iadesidir demişti. Senedini alacağınız firmanın satışlarından kaçı geri iade olmuş bu tutar çok önemlidir. Sürekli olarak Satışlara iadeler artıyorsa o firmanın  gittiği yol yol değildir,uzun vadeli yatırım için bir daha düşünmenizi tavsiye ederim.Düzenli olarak iade tutarlarından satışların artmasına rağmen ciddi anlamda düşüş varsa, satılan ürün yada ürünlerin kalitesinde ciddi bir artış var demektir. Bu da pozitif anlamda şirketin karlılığına ve hisse senedi fiyatına  yansıyacaktır.

       8- SON İKİ YILIN ZİRVESİNE UZAKLIĞI

 Teknik olarak grafiğe baktığımızda zirvesinde olan ve zirveyi yeni zirvelerle rekorlar kıran firmaları önceden bulmak büyük avantajdır sonradan bu yükselişe dahil olmak yüksek risk oluşturabilir.Çünkü fiyatı yukarıya taşıyan bilgi fiyatın içindedir.Beklentiler gerçekleştiğinde hissenin fiyatı düşer.Bu tarz yükselişleri önceden yakalayabilmek için benim baz aldığım bir yöntem var.Grafiğe baktığımda son iki yılın zirvesinden MİNİMUM %50 aşağıda ise bu hisse senedi alım için düşünülebilir.Tabi bu düşüş endekse paralel bir düşüş mü?Yoksa açıklanan büyük zararlardan kaynaklı mı? Bunun cevabını iyi bilmemiz gerekir. Kimi zaman siyasi, politik yada dış makro verilerden kaynaklı endeksimiz büyük satışlar yiyebiliyor. Bu tip satışlar kimi zaman senetleri, ederinin çok altındaki seviyelere getirebiliyor işte bu durumlarda bahsettiğim yönteme göre hisse seçmek size büyük avantaj sağlayacaktır.